Stadsparken in wereldsteden – Tokyo
Ben je wel eens in de zomer in het Vondelpark geweest? Wanneer het park bijna uit z’n voegen barst van toeristen, kinderfeestjes en picknickende Amsterdammers? Zo druk is het lang niet in elk park in Nederland. Het Vondelpark vormt echt een uitzondering. Veel parken in Nederland worden alleen gebruikt om een ommetje te maken of om de hond uit te laten. Maar hoe is dat in hoog stedelijke gebieden als Beijing, Tokyo en Bangkok? Hoe worden parken daar gebruikt? In deze serie wordt telkens een ander stadspark belicht, te starten met Shinjuku Gyoen National Garden in Tokyo.
Harmonische compositie in Tokyo
Een van de grootste en meest populaire parken van het 13 miljoen zielen tellende Tokyo is de 58 hectare grote Shinjuku Gyoen National Garden. Ontstaan als privétuin in de ‘Edo periode’ (1603-1867), later omgevormd naar botanische tuin en sinds 1903 eigendom van de keizerlijke familie. In de Tweede Wereldoorlog raakte het park zwaar beschadigd, werd vervolgens gerestaureerd en in 1949 opengesteld voor publiek. De huidige indeling van Shinjuku Gyoen dateert uit 1906 en is ontworpen door de Franse landschapsarchitect Henri Martinet, een leerling van Edouard André, de voorman van de Franse landschapsarchitectuur in de late 19e eeuw.
Japans, Frans & Engels
Het perfect onderhouden park is opgebouwd uit drie delen: een traditionele Japanse tuin, een formele Franse tuin en een Engelse landschapstuin. Zorgvuldig gesnoeide heesters en bomen staan gerangschikt rond waterpartijen en groene gazons. Martinet heeft bij zijn ontwerp Japanse elementen zoals kersenbomen en waterpartijen met eilanden en bruggen, in een ‘westerse’ compositie geplaatst. Het resultaat is een harmonische compositie. Het park is dan ook een interessant voorbeeld van de (wereldwijde) invloed van de Franse school aan het einde van de 19e eeuw. Het is een dialoog tussen de traditionele Japanse tuin en de Franse stijl die destijds in de mode was.
De traditionele Japanse tuin bevindt zich rond een grillig gevormde vijver met verschillende bruggen en eilandjes. Hier zijn verschillende paviljoens en een traditioneel theehuis.
De Engelse landschapstuin ligt in het midden van het park en bestaat uit een grote open ruimte met boomgroepen en verschillende paden. Het gras nodigt uit om te zitten en te picknicken. Dat kan ook gerust want honden zijn niet toegestaan en je mag ook geen voetbal, frisbee of soortgelijks meebrengen. Het park kent vrij strikte regels en je moet een toegangskaartje kopen.
De Engelse tuin grenst aan de Franse formele tuin, waar verschillende bloemborders te zien zijn en een prachtige laan met monumentale platanen. Op de talrijke bankjes onder de platanen zitten mensen te lezen, te kletsen of te eten.
De beplanting is zo gekozen dat er in elk seizoen iets te genieten valt. Van de 40 verschillende soorten camelia’s in de winter en het vroege voorjaar, de rozen en hortensia’s in de zomer tot en met de (jaarlijkse tentoonstelling van) chrysanten in najaar en winter. En natuurlijk de kersenbloesem van wel 65 verschillende soorten bomen in het voorjaar, onder Japanners ook wel bekend als ‘hanami’.
De letterlijke betekenis is ‘bloemen bekijken’, maar dit gaat vaak samen met een uitgebreide picknick onder de kersenbloesem.
In het park zijn wel 10 toiletgebouwen, volgens Japanse standaard volledig uitgerust en brandschoon. En je kunt op meerdere plekken wat eten of drinken. Het park biedt ruimte aan een markt met een diversiteit aan (educatieve) kraampjes. Mensen komen er om te spelen, te eten, een boek te lezen of gewoon onder een boom te zitten.
Er worden vrijwel dagelijks veel educatieve natuuractiviteiten georganiseerd zoals het plaatsen van nestkastjes voor de vogels, spelen met herfstbladeren voor moeder en kind, of het onderzoeken van de bijenkorf.
Shinjuku Gyoen biedt de inwoners van het drukke Tokyo een plek om dichter bij de natuur te komen en de stad even helemaal achter je te laten. Een plek voor bezinning, natuurbeleving en even samen (of juist alleen) genieten van het groen om je heen.
